Hibrit Öğrenme ve Türk Dili ve Edebiyatı Derslerinde Uygulanabilirliği

Bilişim sektöründe yaşanan hızlı gelişmelerle birlikte eğitim ortamının çevrimiçi düzleme taşınması tartışılırken eğitim bilimcilerin ortak görüşü eğitim sisteminde çevrimiçi öğrenme yönteminin tek başına uygulanamayacağı ve eksik olacağıdır. Korona salgını sürecinde hazırlıksız yakalanan eğitim sistemi kısa sürede çevrimiçi eğitime geçme çabasına girişse de bunun çok kolay olmayacağı, pek çok olumsuzluğu beraberinde getirdiği gözlenmiştir. Her ne kadar imkânlar ve alt yapı yeterli olsa da çevrimiçi eğitimin her ders ve tüm kazanımlar için uygun olmayacağı saptanmıştır. Bu durum tek bir öğrenme modeli yerine farklı öğrenme modellerini gündeme getirmektedir. Öğretme etkinlikleri, geleneksel yöntem olan yüz yüze öğrenmenin yanı sıra, bilgisayarla desteklenerek uygulanmasının daha yerinde olacağı bazı kazanımların yüz yüze eğitimle bazılarının ise çevrimiçi eğitimle kazandırılması görüşü yaygınlık kazanmaktadır. Literatürde bu tür eğitim ortamlarına verilen isim, hibrit öğrenmedir. Türk Dil Kurumu sözlüğünde ‘’ Hibrit; melez, katışık-karışık olarak tanımlanmaktadır’’. Bu tür öğrenmelerde web tabanlı eğitim ile yüz yüze eğitimin güçlü ve güçsüz yönleri kazanımlar özelinde değerlendirilip belli kazanımların web üzerinden bazılarının da yüz yüzü verilmesi esastır. Hibrit öğrenmenin tek bir yapıdan oluşmadığını bu yapının içerisinde interaktif eğitim paketlerinin, uzaktan etkileşimli veya tek yönlü eğitim paketlerinin, mobil eğitim yazılımlarının yer al aldığını unutmamakta fayda var. Z Kuşağı olarak tarif edilen yeni neslin teknoloji ile hem-hal oluşu bu öğrenme stilini cazip hale getirmektedir.

Klasik anlayışla okul sıralarından başlanılan kazanımlar hibrit öğrenme sayesinde okul sıralarından bağımsızlaşarak devam edebilme imkânı sunmaktadır. Bu sayede hibrit öğrenme birçok avantajlar sunmaktadır. Bu avantajlardan en önemlisi zaman ve mekânda bağımsızlaşma sağlamasıdır.  Bu sayede okul binalarını için harcanın bütçelerin çevrimiçi eğitime aktarılması ve eğitimin normal hayat koşullarına taşınması sağlanacaktır.

Hibrit eğitim sisteminde öğretmenler öğreten kimliğinden sıyrılıp öğrenmenin yollarını gösteren rehber haline gelmeleri ve bilgi üretebilen ve teknolojik gelişmeleri takip eden ve alanında uygulayabilen insanlar konumuna dönüşebilmeleri kolaylaşacaktır. Aynı şekilde öğrenciler de kendi öğrenme ortamlarını belirleyip çoklu seçenekler arasından kendilerine en uygun öğrenme ortamını belirlenmeleri noktasında esneklik kazanacaklardır. Ancak bu sistemde en büyük sorun her öğrencinin aynı şartlara sahip olamama sorunsalıdır. İnternete ulaşma noktasında tüm insanlar aynı şartlara sahip olmaları gerekir ki bu da çok mümkün bir durum değildir.

Türk dili ve edebiyatı alanı için hibrit eğitim uygulanabilir bu sistemdir. Belli kazanımlar yüz yüze eğitimle bazı kazanımlar internet üzerinden bazıları ise hem yüz yüze hem de internet eşliğinde verilmesi mümkündür. Örneğin; Ekler konusu işlenirken yüz yüze başlayan ders Tarsia uygulamasıyla dersin devam ettirilmesi mümkündür. Hikâye veya roman konusu işlenmeye başladıktan sonra Storybird uygulaması ile öğrenciler evlerinde kendi hikâyelerini oluşturabilirler. Herhangi bir dersin kazanımı anlatıldıktan sonra KTT (konu tarama testi) niteliğinde Kahoot uygulaması ile ders tamamlanabilir.

Aşağıda tabloda örnek olarak 9. sınıf kazanımları hibrit öğrenmeye uygunluyu derecelendirilmiştir. Uygunluk seviyesi en düşükten en yükseğe doğru 1-5 arasında derecelendirilmiştir.