Kafiye Şeması (Örgüsü)

KAFİYE ÖRGÜLERİ (ŞEMALARI)

Şiirlerde kafiyelerin sıralanışına (diziliş) göre ortaya çıkan şemaya denir.

DÜZ UYAK ÖRGÜSÜ

Bu kafiye örgüsüne “mesnevi uyak “da denir. Divan edebiyatı için her beyit kendi arasında kafiyeli olursa (aa, bb, cc…)düz uyak olur.

Halk edebiyatında ise  dörtlüğün ilk üç mısrası kafiyeli ( aaab,cccb…)son mısra serbest olursa düz uyak olur.

SARMA UYAK ÖRGÜSÜ

 Bir dörtlüğün birinci ve dördüncü mısrası kendi arasında, ikinci ve üçüncü mısrası da kendi aralarında kafiyeli olursa sarma kafiye olur. Yani (abba) şeklindedir.

ÇAPRAZ KAFİYE ÖRGÜSÜ

 Bir dörtlüğün birinci ve üçüncü, ikinci ve dördüncü mısraları kendi aralarında kafiyeli olursa sarma kafiye olur.Yani (abab)şeklindedir.

MANİ TİPİ KAFİYE ÖRGÜSÜ

 Bir mısranın birinci, ikinci ve dördüncü mısraları kendi aralarında üçüncü mısra da serbest olursa mani tipi kafiye olur. Yani (aaxa) şeklindedir.

KOŞMA TİPİ KAFİYE ÖRGÜSÜ

 “abab, cccb,dddb” şeklinde oluşan kafiye örgüsüne denir.

ALİTERASYON

Söze güzellik ve ahenk katmak amacıyla belli seslerin sıkça tekrar edilmesine denir.

Beni bende demen bende değülüm

Bir ben vardır bende benden içe

ASONANS

Asonans, bir şiirdeki bir veya birden fazla ünlü sesin tekrar edilmesiyle ahenkin sağlanmasıdır.