Endüstri 5.0 (Toplum 5.0) Nedir?
İnsanlık, avcılıkla başladı. İnsanlar hayatlarını devam ettirebilmek için doğadaki hayvanları avlanmak zorundaydılar. Geçen zaman içinde insanlar avcılıktan başka şekillerle de besin kaynaklarını elde edebileceklerini anlayıp buğday, arpa, mercimek, nohut gibi tahıl besinlerin keşfettiler. Bu sayede insanlar salt tüketici konumdan üretici konuma geçmeye baladılar. Bunda asıl önemli olan ise suyun tarımda kullanımı idi. Ardından endüstriyel topluma geçiş sağlandı. İlk kez buhar teknolojisi ile ulaşım sağlanmaya, yeni endüstri ürünlerinin üretimine başlandı. Daha sonra bilgi toplumu dönemi başladı. Bilgisayarlar ve dijital teknolojinin hâkim olduğu bu toplumda üretim, çok daha büyük bir ivme kazandı. Yakın zamanda ise artık kendi bilgisini kendi üreten makineler karşımıza çıkmaya başladı ki bu noktada insana çok da gerek kalmadan üretim sürecini baştan sona yönetebilen ve birbiriyle koordinasyon içinde çalışabilen robotlar gün yüzüne çıkmaya başladı. Yakın bir gelecekte ise insanların el ele verip çalıştığı üretim bantlarından, insanların kenardan hayretler içinde seyrettiği üretim süreçlerine hızla geçiş yaşanması kuvvetle muhtemel.
Bu değişim ve dönüşüm içinde ülkemizin yer alması ve değişen dünyada önemli bir konuma ulaşması herkesin arzusu. Lakin bunun bilimsel ve insanî alt yapısı çok hazır görünmemekte.
Yandaki grafikten de anlaşılacağı üzere en fazla robotik ürün üreten ülkeler içerisinde Türkiye üst sıralarda yer almamakta. Bu göstermektedir ki ülkemizde endüstri 5.0 noktasında yeterli çalışmalar yapılmamaktadır ki Türkiye’nin endüstri konumu incelendiğinde teknoloji bakımından 2.0 ile 3.0 arası bir noktada yer aldığınız gözlenmektedir.
Peki nedir bu Endüstri 5.0?
Bu soruya geçmeden evvel endüstrinin tarih içinde seyrine göz atmakta fayda var.
Endüstri 1.0: Su, Buhar, Rüzgar vb. doğal çevre gücünün makinelerde kullanılması. Özellikle buhar gücü ile çalışan lokomotif ve taşımacılık insan gözüyle deneyimlenen harika bir deneyimdi.
Endüstri 2.0: Elektriğin keşfi ve güç kaynağı olarak kullanılması. Elektrik Endüstri 2.0 kavramını ortaya çıkarttı. Elektrik kaynaklı seri üretim böylece büyük bir ivme kazandı.
Endüstri 3.0: Dijital, elektronik sistemler ve bilişim sistemlerinin sektöre hâkim olmaya başlaması. Yani yazılım destekli üretimlerin ortaya çıkması diyebiliriz. Bilgisayar üretimle birleşince seri üretim bu sefer çok daha fazla bir ivme kazandı. Her ne kadar zamanla makineleşme artsa da insan gücüne her zaman ihtiyaç duyuldu.
Endüstri 4.0: İnsan gücü önemini yitirmeye başladı. Siber, fiziksel sistemler devreye girdi. Nesnelerin interneti ( Internet of Things ) kavramı fabrikalarda kullanılmaya başladı. Mobilleşme, nesnelerin interneti sayesinde büyük önem kazandı. Akıllı yüzükler, akıllı saatler, akıllı bileklikler üretilmeye başlandı. Herhangi bir nesneye internet erişimi sağlanmasıyla akıllı nesneler ortaya çıktı. Bu fiziksel sistemler sayesinde fabrikaların yönetimi fazlasıyla kolaylaştı. Enerji tüketimi azaldı, verimlilik arttı.
Endüstri 5.0 ( Toplum 5.0): Toplum odaklı insansız teknolojiler. Robotlar fabrika içerisinde insan kolunun yapabileceği hemen hemen her hareketi yapabiliyor. Birbirleriyle iletişim kurabiliyor, elde ettikleri verileri anlık olarak bulut sistemine kaydedebiliyorlar ve böylece yöneticiler tarafından veriler anlık olarak kolaylıkla incelenebiliyor. Fabrikayı ise küçük bir insan grubu yönetiyor.
Toplum 5.0 da İnsansı robotlar günler geçtikçe gelişiyorlar. Bu gelişmeler sayesinde robotlar artık kollarını insan kolunun tüm fonksiyonlarını yerine getirebilecek kadar ilerlemiş olacak. Bu da robotların herhangi bir bölge sınırlandırılması olmadan herhangi bir yerde duran nesneyi alıp, kullanabilmesini sağlayacaktır. Hem üretim robotlarının fonksiyonları genişleyecek hem de onları tamir edebilecek, yeniden programlayabilecek, kontrol edebilecek olan robotlarda yapılmış olacak. Hepsi online, buluta veri yüklüyor ve kendileri arasında iletişim kuruyor olacak.
Fabrikayı yalnızca bir kişi tek bir bilgisayar kullanarak tüm fabrikayı kontrol edebilecek hale gelecektir. Bilgisayarı beyin dalgası sensörleri bulunan cihaz vasıtasıyla da kontrol edebileceğiz. Robotların hepsi bozulursa diye bir soru aklınızda kalabilir merak etmeyin tek birini tamir etseniz yeterli olacaktır. Robotların artık kendi bataryası ve kendi yapay zekası, sizinle iletişime geçebileceği dikkate alınırsa çek fişi bitir işi diye bir olay da olmayacaktır. Robot-insan işbirliği yapılacak. Artık iş alımı sırasında dikkat edilecek unsurlar işlemci modeli, markası, batarya süresi gibi unsurlar olacak. Belki de Robotun CV’sini okuyarak CEO olarak işe alabileceksiniz. …